Back

Κωνσταντινούπολις 1955

του Ελίνας Μαστέλλου

Υπάρχουν ημερομηνίες σταθμοί στην ιστορία της ανθρωπότητος, που άλλοτε λαμπρύνουν και άλλοτε αμαυρώνουν τις σελίδες της. Στην Ιστορία όμως της Κωνσταντινουπόλεως τι να θυμηθείς, τι να ξεχάσεις; Σεπτέμβριος 1955, κι η μνήμη καυτή πετά 48 χρόνια πίσω και στέκεται για να κάνει μνημόσυνο σε αυτούς πού μαρτύρησαν από το 1955 μέχρι σήμερα...

Από τo 1923, τότε που η Συνθήκη της Λωζάνης μεταξύ του Ελ.Βενιζέλου και του Ινονού "ρύθμισε" τα Ελληνοτουρκικά, έως αυτή την στιγμή οι Τούρκοι δεν σεβάστηκαν την υπογραφή τους. Έναν σκοπό είχαν πάντα: να εξαφανίσουν τον Ελληνισμό της Πόλης με διάφορα προσχήματα, απειλές και πιέσεις και να ενισχύσουν την Μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης. Αυτό φαίνεται καθαρά στους στίχους του γνωστού ποιήματoς του Musa Korkmaz "Η Κύπρος μου ανήκει στούς Τούρκους":

"Η Κύπρος είναι, το ξέρουμε,
γραμμένη στη δικιά μας ιστορία.
Τα νησιά του Αιγαίου θα τα πάρουμε όλα.
Μετά πάμε στην πατρίδα του Ατατούρκ:
την Θεσσαλονίκη..."

και συνεχίζει ο Ilter Veziroglou στο ποίημά του "Αισχρέ Έλληνα":

"Ένας Τούρκος δεν ικανοποιείται
ούτε με τα κεφάλια 100.000 γκιαούρηδων".

Έτσι φανατίζουν τους πληθυσμούς και ιδιαίτερα τους αγράμματους και άξεστους Τούρκους της Ανατολής και με αυτά ως υποσχέσεις για λάφυρα, τους δελεάζουν ώστε να φθάσουμε - ως αποτέλεσμα ο Ελληνισμός της Πόλης - από 420.000 που ήταν πριν από το 1922, 285.000 το 1922, συρρικνώθηκε σε 1.000 ψυχές. Γέροντες οι πιο πολλοί. Μια χούφτα παιδιά που κάνουν μάθημα δύο και τρία σε κάθε τάξη, μόνο και μόνο για να διατηρηθούν τα ελληνικά σχολεία.

Αργότερα, πολύ αργότερα, θα βγει στο φως από την εφημερίδα "Ελληνικός Βορράς", ο ακόλουθος διάλογος του τότε πρωθυπουργού της Τουρκίας Μεντερές με τον τότε υφυπουργό Εθνικής Αμύνης της Ελλάδος Γεώργιο Θεμελή, που έγινε στο Παρίσι, τότε που η ... φιλία μας με την Τουρκία δεν είχε ακόμα διαταραχθεί. Παρόντες ήσαν και οι τότε Αρχηγός του Γ.Ε.Ε.Θ.Α. και της Ελληνικής Αεροπορίας. Ο Θεμελής ρώτησε τον Μεντερές:

- Γιατί υπάρχει τόση εχθρότητα εκ μέρους του λαού σας προς τους `Ελληνες; Μας συνδέουν τόσα συμφέροντα κι η φιλία είναι απαραίτητη. Εμείς δεν σας προκαλέσαμε ποτέ.

- 'Ακουσε, Γιώργη εφέντη, απάντησε ο Μεντερές, που ήξερε άριστα την ελληνική γλώσσα. Σεις οι `Ελληνες είστε έξυπνοι κι ικανότεροι από μας. Υπερέχετε πολύ στο μυαλό. Αν λοιπόν αφήσουμε τον λαό μας να ζήσει φιλικά και ειρηνικά μαζί σας, γρήγορα θα γίνουμε όλοι χαμάληδές σας. Γι΄ αυτό η τουρκική ηγεσία έχει χρέος εθνικό να υποδαυλίζει το μίσος εναντίον των Ελλήνων. Το κατάλαβες;

Σύμπλεγμα μειονεξίας διακατέχει τους γείτονες. Έχουν και εδαφικά και δημογραφικά (αριθμητικά) και διπλωματικά προσόντα που άριστα χρησιμοποιούν εις βάρος μας, όμως, πίσω από τις πράξεις τους, κρύβεται το κόμπλεξ κι ένα βαθύ μίσος, καθώς και η νοοτροπία του μακελλάρη, του επιδρομέα, του άτακτου άρπαγα, που μαζί με την απίθανα επιτυχημένη τακτική τους "ζήτα, ζήτα, ζήτα, στο τέλος κάτι θα πετύχεις" έχουν κατορθώσει να πραγματοποιήσουν αποδεκατισμό και γενοκτονία του Ελληνισμού.

Στην αλυσίδα των διώξεων το πογκρόμ του 1955 είναι το αποκορύφωμα του βανδαλισμού. Το 1955 που δόθηκε ως απάντηση-απειλή στην Κύπρο που τόλμησε να απαιτήσει ένοπλα, Λευτεριά και Ένωση. Έτσι την νύχτα της 6ης προς την 7η Σεπτεμβρίου 1955, μπήκε σε εφαρμογή ένα καλομελετημένο σχέδιο της ίδιας της τουρκικής κυβερνήσεως του πρωθυπουργού Αντνάν Μεντερές: η εξόντωση του Ελληνικού στοιχείου της Πόλης, σε συνδυασμό με την προβοκατόρικη ενέργεια της βόμβας που έβαλαν οι ίδιοι οι Τούρκοι στην Θεσσαλονίκη στο σπίτι του ιδρυτού της Τουρκικής "Δημοκρατίας" Κεμάλ Ατατούρκ. Η έκρηξη της βόμβας διατυμπανίστηκε από όλες τις τουρκικές εφημερίδες της Πόλης με έκτακτες εκδόσεις. Πρωτοπόρος η εφημερίδα "Ισταμπούλ Εξπρές", που από την μεγάλη ανυπομονησία της έθεσε σε κυκλοφορία την έκτακτη έκδοσή της μισή ώρα πριν από την έκρηξη της βόμβας..., όπου αγανακτισμένοι οι Τούρκοι κατηγορούσαν τους Έλληνες για βομβιστικές ενέργειες.

Ξεκίνησαν με διαδηλώσεις και το βράδυ ομάδες τραμπούκων με λοστούς και ρόπαλα, ισοπέδωσαν και λεηλάτησαν κάθε τι το ελληνικό. Τραγικός ο απολογισμός: 10 Έλληνες νεκροί, 600 Έλληνες βαρειά τραυματισμένοι, 4.348 ελληνικά καταστήματα και εργαστήρια κατεστραμμένα και λεηλατημένα, 3.000 ελληνικά σπίτια κατεστραμμένα, 59 εκκλησίες πυρπολημένες. Ανεκτίμητης αξίας εκκλησιαστικά κειμήλια έγιναν στάχτη. Συλήθηκαν πολλοί τάφοι. Σε ένα αμόκ πρωτοφανούς βαρβαρότητος, ξέθαψαν πρόσφατα ενταφιασμένους νεκρούς από τα Ελληνικά νεκροταφεία και τους μαχαίρωναν. Τεράστιες ζημιές προκάλεσαν στην Μεγάλη του Γένους Σχολή, στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, στο ιστορικό μοναστήρι Μπαλουκλί, στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο, στην Μαράσλειο Σχολή και σε πολλά ακόμα Ελληνικά σχολεία.

Όταν κόρεσαν την "πείνα" για ερήμωση και καταστροφή, τότε η τουρκική κυβέρνηση για να τηρήσει τα προσχήματα εκήρυξε στρατιωτικό νόμο και άρχισε να συλλαμβάνει τους διαφόρους εγκαθέτους της που η ίδια είχε εξαπολύσει. Οι υλικές ζημιές αυτού τού πρωτοφανούς πογκρόμ ανήλθαν, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ίδιων των Τούρκων σε 1 δις δολλαρίων της εποχής εκείνης. Οι αποζημιώσεις που ισχυρίζεται ότι κατέβαλε η Τουρκία αντιπροσώπευαν ένα ελάχιστο ποσοστό, λιγώτερο από το 1% των ζημιών. Από την καταστροφή και τον εξευτελισμό του 1955 δεν γλύτωσαν και οι Έλληνες αξιωματικοί που υπηρετούσαν στο κλιμάκιο του ΝΑΤΟ στην Σμύρνη. Πριν από το διωγμό είχε επιβληθεί στους ομογενείς μία εξοντωτική φορολογία της ακίνητης περιουσίας των, το βαρλίκ. Είχαν στείλει στα καταναγκαστικά έργα του Ιτς Καλέ χιλιάδες `Ελληνες της Πόλης. Απ' αυτούς ούτε οι μισοί δεν επέστρεψαν... Είχαν επιστρατεύσει εντελώς αδικαιολόγητα και είχαν στείλει χιλιάδες άλλους στα αμελέ-ταμπουρού (στρατόπεδα εργασίας). Τους εξόντωσαν όλους. Είχαν υποχρεώσει τους ομογενείς να αποκτούν Τούρκους συνεταίρους. Ειδάλλως, τους απειλούσαν ότι θα τους κλείσουν τα καταστήματα και θα τους πετάξουν στον δρόμο. Τους είχαν υποχρεώσει ακόμα να παραιτηθούν από τα προνόμια του Γένους και να υπαχθούν στον νέο Αστικό Κώδικα που είχαν θεσπίσει.

Το 1960 ψήφισαν τον νόμο "περί βακουφίων" της Ελληνικής Κοινότητος. ΄Ενας νόμος με εξωφρενικές δημευτικές και δεσμευτικές διατάξεις. Δέσμευσαν όλα τα περιουσιακά στοιχεία των ομογενών που είχαν διώξει με την βία από την Κωνσταντινούπολη. Ψήφισαν ειδικό νόμο για τις ανώτατες σχολές ιδιωτικής φύσεως με απώτατο σκοπό το να κλείσει η Θεολογική Σχολή της Χάλκης, κάτι που τελικώς επετεύχθη για πολλές δεκαετίες. Το 1964 ξερίζωσαν 14.000 Έλληνες υπηκόους που ζούσαν πάππου προς πάππου στην Πόλη και τους ονόμασαν "απελαθέντες". Τους απαγόρευσαν να μιλούν δημοσίως την ελληνική γλώσσα. Για όσους δεν υπάκουαν "αρμόδια" ήταν μια εξωκρατική και τρομοκρατική οργάνωση.

Και φτάνουμε στις ημέρες μας που ανάμεσα σε όλα προέχουν οι απαγορεύσεις για την Χριστιανική Θρησκεία. Μόνον ο Πατριάρχης επιτρέπεται να φοράει ράσο. Ούτε οι ιερείς, ούτε καν οι Επίσκοποι του Πατριαρχείου μπορούν να κυκλοφορούν με το σχήμα τους στην Πόλη. Μέσα στους συνεχείς αυτούς περιορισμούς υπάρχουν ακόμα φλογερές καρδιές που το πνεύμα τους αναζητεί με δίψα την τροφή της ψυχής. Ζωντανές λαμπάδες πίστεως! Αγιοκέρια στημένα στο μανουάλι της Πόλης απέναντι στη λύσσα των απίστων! Ας προσευχόμαστε για τους Χριστιανούς και τους κρυπτοχριστιανούς της Κωνσταντινουπόλεως, ο Θεός να διατηρεί το φρόνημά τους ακμαίο, να τους βοηθεί να αντέχουν τις συνεχείς προκλήσεις και τους εξευτελισμούς. Να τους ενισχύει για να αντιδρούν σε ενέργειες όπως αυτές που καθημερινά διαβάζουμε σε εφημερίδες και περιοδικά. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε το γκρέμισμα του ναού του Αγίου Γεωργίου στο Μακροχώρι, την τοποθέτηση 3 ταμπλώ με παραστάσεις του Καραγκιόζη μέσα στην Αγία Σοφία. Σε αντίθεση με τα δικά τους τζαμιά όπου υποχρεώνουν τους πάντες να βγάζουν τα παπούτσια τους.

Σ' αυτή την ταπεινωτική κατάσταση σαν αντίλαλος φθάνουν στ' αυτιά μας τούτα τα θρηνητικά λόγια: "Εάν επιλάθωμαί σου, Κωνσταντινούπολις, επιλησθείη η δεξιά μου, κολληθείη η γλώσσα μου τω λαρυγγί μου, εάν μη σου μνησθώ".

Και από την δική μας πλευρά η υπόσχεση με τα λόγια της επαναστατικής προκήρυξης Ύδρας, Σπετσών και Ψαρών: "Ενδύσασθε την πανοπλία του ουρανίου Βασιλέως και τα επίγεια όπλα ομού κατά των βλασφημούντων το Πανάγιον όνομα του Υψίστου και των βεβηλούντων τους θείους ναούς του, τα των ασεβεστάτων και τυραννικοτάτων Οθωμανών. Υπέρ ελευθερίας και πίστεως μάχεσθε".

• 29 Μαΐου 1453: Ο Μωάμεθ εντός των πυλών.
• 25 Μαρτίου 1821: Το πρώτο φως της Λευτεριάς.
• 27 Αυγούστου 1922: Καταστροφή Μικράς Ασίας και Πόντου.
• 1 Απριλίου 1955: Έναρξη Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνος στην Κύπρο - Ε.Ο.Κ.Α.
• 7 Σεπτεμβρίου 1955: Σφαγές, λεηλασίες και στην Κωνσταντινούπολη.
• 20 Ιουλίου 1974: Ο Αττίλας 1 στην Κύπρο.
• 14 Αυγούστου 1974: Αττίλας 2, το 40% της Κύπρου στα χέρια των Τούρκων.
• 15 Νοεμβρίου 1983: Ανακήρυξη ψευδοκράτους Ντεκτάς.
• 18 Ιουνίου 1989 - 5 Απριλίου 1990: Συνεχείς προκλήσεις της μουσουλμανικής μειονότητος και των πατρώνων Τούρκων στην Δυτική Θράκη.
• 31 Ιανουαρίου 1996: Ίμια. Τρεις Έλληνες αξιωματικοί νεκροί.
• Αύγουστος 1996: Δολοφονίες Τάσου Ισαάκ και Σολάκη Σολωμού.
• Φθινόπωρο 2002: Το εθνοκτόνο σχέδιο Ανάν.

Ο εχθρός πάντα ο ίδιος. Εμείς;

Back

Οι τάφοι των μεγάλων δωρητών και ευεργετών μετά την βάρβαρη επίθεση των Τούρκων ιερόσυλων.

Ο πατριάρχης Αθηναγόρας θρηνεί στα συντρίμια της κατεστραμμένης εκκλησίας των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Υψομάθειο.

Η πρόσοψη ενός πυρπολημένου σπιτιού Ελλήνων. Οι Τούρκοι έκαψαν και κατέστρεψαν περισσότερα από 2.600 Ελληνικά σπίτια, στην προσπάθειά τους να εξαφανίσουν τον Ελληνισμό της Πόλης.

Η είσοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου φυλάγεται από Τούρκους στρατιώτες. Ο πατριάρχης Αθηναγόρας και οι άλλοι κληρικοί κρατήθηκαν υπό περιορισμό εντός του κτιρίου σαν όμηροι.